3 bộ Luật liên quan đến bất động sản được Quốc hội phê duyệt có hiệu lực từ 1/8/2024 được đánh giá sẽ có những tác động tích cực và đánh dấu bước ngoặt quan trọng của thị trường bất động sản.
Định giá đất theo cơ chế thị trường và những ảnh hưởng đến doanh nghiệp
Điểm mới của Luật Đất đai năm 2024 là bỏ quy định về khung giá đất do Chính phủ ban hành 5 năm/lần. Thay vào đó, UBND có trách nhiệm xây dựng, sửa đổi, bổ sung, trình HĐND cùng cấp và áp dụng Bảng giá đất mới từ ngày 1/1 hàng năm.
Luật Đất đai sửa đổi sẽ áp dụng 4 phương pháp định giá đất mới trong việc xác định cụ thể giá đất và xây dựng bảng giá hàng năm của HĐND cấp tỉnh. Điều này nhằm tăng tính minh bạch trong giao dịch và thanh khoản cho thị trường, đồng thời buộc doanh doanh nghiệp phải nâng cao chất lượng sản phẩm để thu hút khách hàng.
Theo các chuyên gia, chính sách mới về giá đất sẽ ảnh hưởng lớn đến thị trường, đặc biệt là các chủ đầu tư và doanh nghiệp bất động sản. Định giá đất mới sẽ giảm đầu cơ và giúp người dân sở hữu nhà đất với chi phí hợp lý. Tuy nhiên, doanh nghiệp và nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với phí sử dụng đất tăng cao, áp lực về lao động, thuế và phí chuyển nhượng.
Thống nhất, rút gọn và đơn giản hóa các thủ tục hành chính về đất đai
Theo Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, Luật Đất đai sửa đổi đã loại bỏ khâu trung gian và thẩm quyền giao đất của Ban Quản lý khu công nghệ cao, Cảng vụ hàng không và Ban Quản lý khu kinh tế. Thay vào đó, Nhà nước sẽ trực tiếp giao và cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận cho các cá nhân, tổ chức tại khu công nghệ cao, cảng hàng không và khu kinh tế.
Việc này đảm bảo đất được sử dụng đúng mục đích, tăng hiệu suất và phù hợp với quy hoạch chung, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ và thu hút nguồn vốn đầu tư vào các khu vực trọng điểm.
Luật Đất đai (sửa đổi) làm rõ trách nhiệm của các bên trong việc thực hiện thủ tục, yêu cầu các bộ ngành phối hợp hướng dẫn và kiểm tra để đảm bảo thống nhất. Các cơ quan có thẩm quyền phải tuân thủ đúng trình tự, thủ tục và công khai kết quả sau khi giải quyết. Quy định này giúp tăng cường tính minh bạch và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí tuân thủ thủ tục cho người dân.
Hoạt động giao đất và cho thuê đất qua đấu giá, đấu thầu
Luật Đất đai năm 2024 chú trọng thực hiện chủ trương của Đảng theo Nghị quyết 18, gồm “điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch” và “giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu dự án có sử dụng đất.”
Quy định này đảm bảo hài hòa lợi ích của ba bên liên quan: người có đất được đền bù theo giá thị trường, tránh trường hợp bị mua đất giá rẻ; nhà đầu tư biết rõ chi phí và thời gian bồi thường, được giao đất để thực hiện dự án, giảm khó khăn từ việc núp bóng chủ đất; đây cũng là công cụ quan trọng để Nhà nước quản lý đất đai công khai, minh bạch, tăng thu ngân sách và chọn nhà đầu tư phù hợp.
Mở rộng đối tượng sử dụng đất
Một trong những điểm đáng chú ý là thay đổi liên quan đến quyền của người sử dụng đất. Theo Luật Đất đai năm 2024, quyền sử dụng đất đã được mở rộng thêm đối với công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài và người gốc Việt Nam sống tại nước ngoài.
Theo Luật quy định, người sử dụng đất có quyền được Nhà nước giao, cho thuê, hoặc công nhận quyền sử dụng đất. Đối với các cá nhân trong nước, công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc người gốc Việt Nam sống ở nước ngoài nếu đủ điều kiện nhưng chưa sở hữu Giấy chứng nhận sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất khác.
Việc mở rộng quyền sử dụng đất trong Luật Đất đai sửa đổi là một bước tiến quan trọng. Sự thay đổi này không chỉ tạo sự thống nhất với Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Nhà ở sửa đổi, mà còn tăng cơ hội tiếp cận và sử dụng hiệu quả đất đai. Đồng thời, việc này cũng góp phần thu hút kiều hối và đầu tư từ kiều bào, hỗ trợ phát triển kinh doanh bất động sản và nền kinh tế.
